PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA OSIĄGNIĘĆ (wiedzy i umiejętności) UCZNIÓW

Z HISTORII I SPOŁECZEŃSTWA

w klasach IV – VI

Zespołu Szkolno – Przedszkolnego w Krypnie

Podstawa prawna do opracowania Przedmiotowego Systemu Oceniania:

1. Rozporządzenie MEN z dnia 21 marca 2001 roku.
2. Statut Szkoły.
3. Wewnątrzszkolny System Oceniania (WSO).
4. Podstawa programowa z historii i społeczeństwa dla szkoły podstawowej.
5. Program – „Wczoraj i dziś” – wydawnictwo Nowa Era.

Program realizowany jest w następującym przedziale godzin:

• kl. IV– 1 godzina tygodniowo,
• kl. V – 2 godziny tygodniowo,
• kl. VI - 1 godzina tygodniowo.

Cele oceniania wewnątrzszkolnego:

• informowanie ucznia o poziomie jego osiągnięć edukacyjnych i postępach w tym zakresie,
• pomoc uczniowi w samodzielnym planowaniu swojego rozwoju i motywowanie go do dalszej pracy,
• dostarczanie rodzicom i nauczycielom informacji o postępach, trudnościach i specjalnych uzdolnieniach ucznia,
• umożliwienie nauczycielom doskonalenie organizacji i metod pracy dydaktyczno – wychowawczej.

Narzędzia i warunki pomiaru osiągnięć:

• odpowiedzi ustne (z 1 – 3 ostatnich lekcji) – co najmniej jedna w semestrze,
• pisemne sprawdziany (jedna godzina lekcyjna) na zakończenie cyklu tematycznego lub działu programowego, co najmniej trzy w semestrze,
• kartkówki (ok. 10 – 15 minutowe) – obowiązkowe, mogą obejmować materiał z trzech ostatnich lekcji, nie muszą być zapowiadane, w zależności od potrzeb,
• prace domowe – pisemne lub ustne - obowiązkowe i dodatkowe (dla uczniów chętnych), w zależności od potrzeb,
• prace grupowe i projektowe, w zależności od potrzeb,
• praca i aktywność ucznia w trakcie lekcji.

Osiągnięcia ucznia są podsumowywane oceną w dzienniku lekcyjnym. Ocena semestralna lub końcoworoczna jest średnią ważoną wyliczoną zgodnie z zasadami obowiązującymi w szkole.

Średnia ważona

Oceny klasyfikacyjne ustalają nauczyciele prowadzący poszczególne zajęcia edukacyjne na podstawie średniej ważonej (z wyłączeniem wychowania fizycznego, zajęć artystycznych, zajęć technicznych, muzyki, plastyki).

a.  Ocena semestralna (roczna) wystawiana jest na podstawie stopni zgromadzonych w dzienniku w ciągu całego semestru (roku szkolnego).

b. Wystawiając ocenę śródroczną i roczną nauczyciel poszczególnym formom aktywności przyporządkowuje następujące wagi:

c.      Podczas obliczania oceny semestralnej uwzględnia się wszystkie oceny wpisane do dziennika.

d.     Przy wystawianiu oceny semestralnej i rocznej  brane są pod uwagę oceny uzyskane z popraw. Uwzględniane są także oceny otrzymane w pierwszym terminie, ich wartość jest wagi 1 

e.      Zależność oceny śródrocznej i końcoworocznej od średniej ważonej wskazuje poniższa tabela:

f.       Przy zapisie ocen cząstkowych dopuszcza się stosowanie znaków „+”                         i „–” przyporządkowując im odpowiednie wartości według skali:

g.     Średnią wyliczamy ze wzoru:

średnia ważona (S) = (ocena*waga+ocena*waga+...)/suma wag

Kontrola zakłada sprawdzenie określonej wiedzy i umiejętności:

• znajomości pojęć historycznych i sprawnego się nimi posługiwania,
• umiejętności odczytywania mapy, danych z wykresów, diagramów i tabel,
• umiejętności interpretacji tekstu źródłowego,
• znajomości ważniejszych dat historycznych,
• umiejętności łączenia faktów, rozpoznawania przyczyn i skutków wydarzeń oraz procesów historycznych,
• posługiwania się stosownymi źródłami informacji,
• opracowywania zaproponownych przez nauczyciela zadań i przedstawiania ich na forum klasy,
• pracy w grupie.

Obserwacja ucznia uwzględnia:

• przygotowanie do lekcji,
• aktywność w czasie lekcji,
• systematyczność w pracy,
• prowadzenie zeszytu przedmiotowego i zeszytu ćwiczeń,
• wypowiedzi na lekcji,
• praca w grupie,
• umiejętność korzystania z podręcznika i innych źródeł wiedzy,
• posługiwanie się pomocami naukowymi (mapy, tablice graficzne, atlasy, słowniki itp.),
• pisanie i prezentacja referatów,
• wykonywanie albumów, plakatów, makiet i in. pomocy naukowych,
• udział w konkursach.

Kontrakt z uczniami:

Na początku roku szkolnego uczniowie są zapoznawani z przedstawionymi powyżej sposobami pomiaru ich osiągnięć. Zawierany jest również z nimi ustny kontrakt uwzględniający następujące zasady:

• wypowiedzi ustne i pisemne sprawdziany oraz kartkówki są obowiązkowe,
• sprawdziany są zapowiadane, co najmniej tydzień wcześniej,
• zakres sprawdzianu jest omówiony, powtórzony i utrwalony,
• jeżeli uczeń w dniu sprawdzianu był nieobecny w szkole, to w ciągu 2 tygodni od powrotu powinien go napisać,
• oceny ze sprawdzianu i kartkówek mogą  być poprawione. Poprawa jest dobrowolna i odbywa się w ciągu 2 tygodni od momentu otrzymania oceny, na godzinie wyznaczonej przez nauczyciela. Do poprawy oceny z konkretnego sprawdzianu lub kartkówki można przystąpić tylko 1 raz,
• jeżeli uczeń nie napisze sprawdzianu lub kartkówki, w przewidzianym wyznaczonym terminie, otrzymuje ocenę niedostateczną, do poprawy której może przystąpić w ciągu kolejnych 2 tygodni,
• po sprawdzeniu przez nauczyciela poprawy sprawdzianu lub kartkówki, w dzienniku pozostają dwie oceny, do ostatecznej oceny ucznia bierze się pod uwagę dwa stopnie (pierwsza ocena przechodzi do wagi 1, a ocena z poprawy do wagi 4 ze sprawdzianu i do wagi 3 z kartkówki),
• z poprawy sprawdzianu lub kartkówki uczeń może uzyskać każdy stopień ze skali ocen,
• nieobecność na lekcji nie zwalnia ucznia z uzupełnienia omawianego materiału, notatki w zeszycie z ostatniej lekcji i odrobienia pracy domowej,
• nie ocenia się ucznia po dłuższej (1 tydzień), usprawiedliwionej nieobecności w szkole,
• uczeń może zgłosić nieprzygotowanie do zajęć najwyżej 2 razy w semestrze, bez konsekwencji otrzymania oceny niedostatecznej. Każde kolejne nieprzygotowanie oznacza ocenę niedostateczną,
• nieprzygotowania obejmują: brak zadania domowego, brak gotowości przystąpienia do odpowiedzi ustnej i kartkówki z jednej lub trzech ostatnich lekcji,
• zaległą kartkówkę uczeń powinien napisać w ciągu dwóch tygodni od zgłoszenia nieprzygotowania,
• nieprzygotowanie powinno być zgłoszone przez ucznia na początku lekcji, po sprawdzeniu obecności,
• uczeń ma obowiązek systematycznego prowadzenia zeszytu przedmiotowego i zeszytu ćwiczeń,
• w zeszycie przedmiotowym powinny znajdować się zapisy tematów, notatki, zapisy poleceń ustnych lub pisemnych prac domowych oraz miejsce na korespondencję z rodzicami,
• nauczyciel sprawdza wybrane - w zależności od potrzeb – prace i ćwiczenia zawarte w zeszycie przedmiotowym oraz w zeszycie ćwiczeń (przynajmniej 1 raz w semestrze),  
• oceny wystawione przez nauczyciela są jawne i uzasadnione,
• uzasadnienie oceny może być ustne lub pisemne,
• oceny za odpowiedź  ustną wpisywane są przez nauczyciela do dziennika i do zeszytu przedmiotowego - z wyjątkiem sytuacji, kiedy w danym dniu uczeń nie przyniósł na lekcję zeszytu,
• oceny za odpowiedź oraz aktywność wystawiane są po uwzględnieniu samooceny ucznia i oceny jego pracy przez kolegów,
• ocenianie ma charakter ciągły i rytmiczny, a stopnie wystawiane są na bieżąco – co najmniej 3 oceny cząstkowe w semestrze w klasie IV, 5 ocen cząstkowych w semestrze w klasie V oraz 3 oceny cząstkowe w klasie VI,
• ocena roczna zależy głównie od wiedzy i umiejętności ucznia, niemniej modyfikujący wpływ na ocenę ma również jego zaangażowanie i aktywność w ciągu całego roku szkolnego,
• uczeń zobowiązany jest do systematycznej pracy przez cały semestr i rok szkolny – nie poprawia ocen przed klasyfikacją.

Ocena bieżąca i jej kryteria:

Do ustalenia oceny stosuje się skalę:

6 – celujący

5 – bardzo dobry

4 – dobry

3 – dostateczny

2 – dopuszczający

1 – niedostateczny

Kryteria oceniania osiągnięć uczniów:

Ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, który:

• nie opanował treści koniecznych,
• ma poważne braki w podstawowych wiadomościach, uniemożliwiające dalszą naukę,
• nawet przy pomocy nauczyciela nie potrafi wykonać prostych poleceń, wymagających zastosowania podstawowych umiejętności,
• braki w wiedzy są na tyle duże, że nie rokują nadziei na ich usunięcie nawet przy pomocy nauczyciela,
• nie przejawia chęci przyswajania nowych wiadomości i współpracy z nauczycielem.

Ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który:

• ma braki w podstawowych wiadomościach, lecz z pomocą nauczyciela potrafi je nadrobić,
• rozwiązuje i wykonuje typowe zadania o niewielkim stopniu trudności,
• przejawia gotowość i chęć do przyjmowania nowych wiadomości i współpracy z nauczycielem,

Ocenę dostateczną otrzymuje uczeń, który:

• opanował treści przewidziane w programie nauczania na poziomie podstawowym,
• rozwiązuje i wykonuje typowe zadania o średnim stopniu trudności i niewielkim stopniu złożoności,
• próbuje porównywać, selekcjonować i klasyfikować fakty i informacje,
• dostrzega podstawowe związki pomiędzy różnymi faktami historycznymi,
• współpracuje z nauczycielem,
• wykazuje aktywność na lekcji

Ocenę dobrą otrzymuje uczeń, który:

• potrafi samodzielnie pracować z podręcznikiem, materiałem źródłowym,
• ustnie i pisemnie stosuje terminy i pojęcia historyczne,
• rozwiązuje typowe problemy z wykorzystaniem informacji z różnych źródeł,
• efektywnie współpracuje w zespole i aktywnie pracuje w grupie,
• bierze udział w dyskusjach, wymianie poglądów, potrafi argumentować i bronić swoich racji.

Ocenę bardzo dobrą otrzymuje uczeń, który:

• opanował pełny zakres wiedzy i umiejętności określony programem nauczania historii w danej klasie,
• sprawnie posługuje się wiadomościami,
• rozwiązuje samodzielnie problemy,
• potrafi samodzielnie interpretować oraz wyjaśniać fakty i zjawiska historyczne,
• potrafi zastosować posiadaną wiedzę w ocenie bieżących wydarzeń,
• umie bronić swoich poglądów, a także potrafi dochodzić do porozumienia w kwestiach spornych,
• wnosi twórczy wkład w realizowane zagadnienia.

Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który:

• w wysokim stopniu opanował treści programowe, rozszerzając swoją wiedzę o wiadomości wykraczające poza granice danej klasy,
• umie formułować oryginalne wnioski, hierarchizować i selekcjonować nabytą wiedzę,
• bierze udział i osiąga znaczące sukcesy w konkursach przedmiotowych,
• samodzielnie i twórczo rozwija swoje zainteresowania.

Szczegółowe wymagania na poszczególne oceny – w załączeniu.

Kryteria oceniania wypowiedzi ustnej:

Ocenie podlegają:

• zawartość rzeczowa (merytoryczna) wypowiedzi,
• umiejętność formułowania myśli,
• stosowanie terminologii historycznej,
• zgodność z poziomem wymagań,
• umiejętność ilustrowania wypowiedzi poprzez wykorzystanie pomocy naukowych (mapy, tablice graficzne itp.)

• stopień celujący – odpowiedź wskazuje na szczególne zainteresowanie przedmiotem, spełniając kryteria oceny bardzo dobrej zawiera również treści pozaprogramowe oraz własne przemyślenia i oceny omawianych zjawisk sformułowane przez ucznia,
• stopień bardzo dobry – odpowiedź wyczerpująca, zgodna z programem, swobodne operowanie faktami i dostrzeganie związków między nimi,
• stopień dobry – odpowiedź zasadniczo samodzielna, zawiera większość wymaganych treści, poprawna pod względem języka, nieliczne błędy, nie wyczerpuje zagadnienia,
• stopień dostateczny – uczeń zna najważniejsze fakty, umie je zinterpretować, odpowiedź odbywa się przy niewielkiej pomocy nauczyciela, występują nieliczne błędy rzeczowe,
• stopień dopuszczający – niezbyt precyzyjne odpowiedzi na pytania nauczyciela, braki w wiadomościach i umiejętnościach, podanie nazwy zjawiska i procesu przy pomocy nauczyciela,
• stopień niedostateczny – uczeń nie potrafi rozwiązać zadań teoretycznych lub praktycznych o elementarnym stopniu trudności, nawet z pomocą nauczyciela, nie udziela odpowiedzi na większość pytań zadanych przez nauczyciela, ma braki w wiadomościach koniecznych.

Kryteria oceniania prac pisemnych - sprawdzianów i kartkówek:

Sprawdziany składają się z kilku lub kilkunastu pytań, kartkówki zaś z jednego lub kilku, mogą być w formie testu, zawierającego zadania otwarte lub zamknięte, którym jest przyporządkowana określona liczba punktów.

Przy wystawianiu oceny ze sprawdzianu pisemnego lub kartkówki stosowana jest następująca punktacja:

• 96% - 100% - ocena celująca
• 85% - 95% - ocena bardzo dobra
• 70% - 84% - ocena dobra
• 50% - 69% - ocena dostateczna
• 30% - 49% - ocena dopuszczająca
• 0% - 29% - ocena niedostateczna

Kryteria oceniania prac domowych:

Ocenie podlegają:

• pomysłowość rozwiązania,
• poprawność rzeczowa,
• umiejętność prezentacji(w przypadku prac ustnych),
• zgodność z poziomem wymagań.

Kryteria oceniania pracy w grupie:

Ocenie podlegają:

• stopień zaangażowania ucznia,
• precyzyjność i efektywność pracy,
• czas wykonania pracy,
•  sposób prezentacji.

Kryteria oceniania projektu:

• zgodne z regulaminem określonego projektu (np. zaangażowanie, systematyczność, samodzielność, korzystanie z materiałów źródłowych, prezentacja efektu końcowego).

Kryteria oceniania aktywności lekcyjnej:

• obserwację ucznia podsumowuje się w semestrze na bieżąco, wystawieniem oceny za aktywność i pracę na lekcji. Obserwacja ucznia oznaczana jest w dzienniku lekcyjnym(+/-): 3 plusy otrzymane przez ucznia to ocena bardzo dobra, 3 minusy zaś oznaczają ocenę niedostateczną.

Kryteria oceniania aktywności pozalekcyjnej:

• udział w konkursach: wyniki najwyższe – ocena celująca, wyniki na poziomie wyższym niż przeciętny – ocena bardzo dobra.

Kryteria oceniania uczniów z dysfunkcjami:

• uczniowi z dysleksją – wydłuża się czas na wykonanie zadania, pracy pisemnej, docenia się przede wszystkim wysiłek włożony w wykonanie zadań,
• ucznia z dysgrafią – w większym stopniu ocenia się na podstawie wypowiedzi ustnych, w pracach pisemnych ocenia się przede wszystkim ich treść (stronę merytoryczną),
• innego typu schorzenia – zgodnie z zaleceniami poradni.

W stosunku do ucznia, u którego stwierdzono deficyty rozwojowe, nauczyciel jest zobowiązany obniżyć wymagania edukacyjne na podstawie pisemnej opinii poradni pedagogiczno – psychologicznej do tego upoważnionej.

Uczeń mający kłopoty z opanowaniem materiału programowego zawsze może zwrócić się o pomoc do nauczyciela i jeżeli jest to konieczne, wspólnie ustalają program zadań wspomagających.

Na prośbę ucznia lub jego rodziców, nauczyciel informuje o osiągnięciach ucznia uwzględniając:

• postępy ucznia,
• aktywność,
• systematyczność w pracy,
• samodzielność,
• częstotliwość odrabiania prac domowych,
• frekwencję i zachowanie na lekcji,

Prace uczniów przechowywane są przez nauczyciela i mogą być udostępnione do wglądu rodzicom na ich życzenie w obecności nauczyciela lub dyrektora szkoły.

W końcu roku szkolnego system oceniania podlega ewaluacji.

Sposób informowania o wymaganiach na poszczególne oceny:

Przekazywana przez nauczyciela informacja ustna w pierwszym tygodniu nauki (informacje uzupełniające można przekazać na prośbę ucznia – na początku II semestru).

Informacje w formie zapisanej znajdują się u nauczyciela danego przedmiotu lub wychowawcy klasy, dostępne podczas spotkań indywidualnych bądź zebrań ogólnych z rodzicami oraz na stronie internetowej szkoły.